الگوي تدريس دريافت مفهوم

الگوهاي تدريس
دامنه ي فعاليت در آموزش و پرورش بر اساس تغيير و تحت عنوان يادگيري صورت مي گيرد و الگوهاي آموزشي بخش اعظمي از تاريخچه ي زندگي بشر براي يادگيري را به خود اختصاص داده است .
دست زدن به تدريس موفق به معناي پرداختن به سرگذشت بي پايان يادگيري درباره ي مغزها و نحوه ي تعامل نظرات و عواطف با انواع محيط و تغيير شكل آن هاست و اين سرگذشت هرگز پاياني ندارد.
هيچ يك از روش هاي تدريس في نفسه خوب يا بد نيستند بلكه نحوه و شرايط استفاده از آنهاست كه باعث قوت يا ضعف شان مي شود .
لذا معلم بايد با توجه به :
الف ( هدف هاي آموزشي
ب( محتواي درس
ج( نيازها و علايق دانش آموزان
».... زمان ، فضا ،وسايل و«

د ( امكانات موجود
ه( تراكم دانش آموزي
مناسب ترين شيوه را براي يك تدريس مطلوب انتخاب نمايد. معلم مسلماً در يك جلسه ي تدريس، الزاماً نبايد فقط ازيك روش استفاده كند و بر حسب موقعيت مي تواند تركيبي از الگوها و روش هاي تدريس را مورد بهره برداري قرار دهد.براي انجام اين مهم ، بايد شناخت ، توانايي و مهارت فراوان در به كاربردن الگوها ي متنوع تدريس داشته باشد.
بسياري از معلمان ميان الگو و روش تفاوتي قائل نيستند .براي نشان دادن تفاوت ها نياز به تعريف واژه هاي الگو ، تدريس ،الگوي تدريس ، و روش تدريس داريم.
الگو:
بك نمونه ي كوچكي از يك شي بزرگ يا مجموعه اي نامحدوداز اشياي بي شمار گفته مي شود كه ويژگي هاي مهم و اصلي آن شي بزرگ يا اشيا را داشته باشد.
تدريس:
عبارت است از تعامل يا رفتار متقابل معلم و شاگرد بر اساس طرح منظم و هدف دار معلم به منظور تغيير مطلوب در رفتار شاگرد.الگو عام تر از تدريس است و تدريس فعاليتي است كه در داخل يك الگو صورت مي گيرد.
الگوي تدريس:
چهارچوب نظري براي هماهنگ ساختن عناصر تدريس ) هدف ، محتوا ، رسانه ، روش ، ارزشيابي ( كه در آن معلم به بررسي و كاوشگري در رابطه با موارد زير مي پردازد.
الف( تاثير تدريس بر دانش و تجربه ي خود
ب( اجراي الگوي جديد
ج( آزمون
د( بازخورد و افزايش دانش و مهارت هاي دانش آموزان
روش تدريس:
راهي منظم و با قاعده و منطقي براي ارائه محتوا
اهداف يادگيري
-1 آموزش حجم وسيع مطالب در زمان محدود
-2 سرعت و عمق بخشيدن به دانش فراگيران
-3 بالا بردن قدرت تجزيه و تحليل
-4 دست يابي به قدرت تميز موارد از يكديگر
-5 كشف مفاهيم از روي نشانه ها
راهكارايي براي اجرارا انتخاب مي كند برحكم مراحل اين الگو مي بايست فهرست » دريافت مفاهيم « معلمي كه براي تدريس الگوي خواصي را به دانش آموزان ارائه دهد كه به كمك آن ) نمونه ها ( را از ) غيرنمونه ها ( تميز داده و به مفهوم مورد نظرمعلم دست پيدا كند.
دريافت مفهوم از يك دانش آموز مي خواهد مثال هايي )كه نمونه ها ناميده مي شوند ( كه شامل ويژگي هايي ) كه نمودها ناميده مي شوند(از آن مفهوم است را با مثال هاي ديگري كه شامل آن نمودها نيست مقايسه و مقابله كند و بدينوسيله نمودهاي مقوله اي را كه در حال حاضر در ذهن فرد ديگر وجود دارد كشف نمايد.
گام اول :
عرضه مطالب و شناسايي مفهوم
در اين گام نمونه هاي نشانه گذاري شده عرضه مي شد ، دانش آموزان ويژگي ها را مقايسه كرده و به فرضيه سازي وآزمون مي پردازند و برحسب نمودها تعريفي ارائه مي دهند.
گام دوم :
آزمون دستيابي به مفهوم دانش آموزان مثال هاي اضافي را كه فاقد نشانه هستند با عنوان نمونه هاي بدون نمود و با نمود معين مي كنند و  معلم فرضيه ها را تاييد ، مفهوم را را نامگذاري و تعاريف را برحسب نمودهاي لازم دوباره بيان مي كند.
» الگوي دريافت مفهوم «
گام سوم :
تحليل راهبردهاي تفكر در اين گام دانش آموزان درباره ي تفكرات خود شرح مي دهند و درباره ي نقش فرضيه ها و نمودها ، نوع و تعداد آنهابحث مي كنند.
مراحل اجراي الگوي دريافت مفهوم
اين الگو از الگوهاي فعال تدريس تلقي مي شود كه معلم در آن نقش ثبت كننده و كنترل كننده ي آموزشي را دارد. مراحل اين الگو از ارائه ي مثال ها و غير مثال ها توسط معلم آغاز و به مراحل آزمون، نام گذاري مفاهيم و كاربرد آن ها ختم مي شود. اين الگو سه گام اساسي دارد.
گام ها اقدامات معلم فعاليت هاي فراگير عرضه ي مثال ها و غير مثال ها در دو ستون *تفكر و تدوين

فرضيه درباره ي مفهوم اول ))آري– خير(( يا ))+و((-فقط مثال ها را ارائه مي كند، بدون قرار دادن آن *مقايسه ي ويژگي هاي مثال ها و غير مثال ها

دوم 1 ها در دو ستون ))آري يا خير((
دوم 2 * ثبت مثال ها و غير مثال هاي دانش آموزان *نام گذاري مفهوم در ذهن خود

سوم *تأييد فرضيات يا رد آن ها مثال ها و غير مثال هاي معلم را در دو ستون آري يا خير قرار مي دهند.
يك نمونه مطابق با الگوي دريافت مفهوم به شرح زير است:
كتاب فارسي خوانداري كلاس پنجم مفهوم صفت
گام اول
معلم: مفهومي در ذهن دارم. حدس بزنيد چيست. به فهرستي از كلماتي كه در دو ستون آري و خير مي نويسم، توجه كنيد. هر كدام ازموارد اين فهرست، نشانه اي از مفهوم مورد نظر است. اگر كلمه را در ستون آري بنويسم، مثالي از مفهومي است كه در ذهن دارم. امااگر كلمه را در ستون خير بنويسم، مثالي از مفهوم مورد نظر من نيست. خوب دقت كنيد و آن مفهوم را حدس بزنيد و در ذهن خود نگه
داريد .در اين مرحله معلم آن قدر كار ارائه ي مثال ها و غيرمثال ها را ادامه مي دهد تا فراگيرندگان به مفهوم مورد نظر راهنمايي شوند
)حداكثر حدود بيست جفت كلمه(. در مراحل متفاوت اين گام، معلم از فراگير مي پرسد كه چند نفر مفهوم مورد نظر را حدس زده اند.
چنان چه تعداد قابل ملاحظه باشد، گام بعدي را شروع مي كند .
آري خير
پيروز پيروزي
بزرگ صندلي
شكسته صداي خنده
دردناك درد
فقط معلم
گام دوممرحله ي اول، معلم: مي خواهيم درستي حدسيات شما را آزمايش كنيم. مثال هايي عنوان مي شوند. شما بر اساس فرضيات خودبيان كنيد هر يك را در كدام ستون )آري يا خير( بايد قرار دهم .
آري خير
زيبا گل
سرخ دختر
سامان مادر
دانا دنيا
مشهور شهيد
دانش آموز و معلم
مرحله ي دوم، معلم: به نظر مي رسد مفهوم را پيدا كرده ايد. اكنون شما هم مثال بزنيد و بگوييد هر مثال را در كدام ستون )آري –خير( بايد قرار داد.
خير آري
مرد خنده رو
انسان زشت
برادر تاريك
درخت كلفت
كلاس نازك
سارا نادان
فقط دانش آموز
گام سوم
معلم: حدس ها و نظرات خود را در مورد مفهومي كه يافته ايد، بيان كنيد. از كدام مثال به مفهوم پي برديد؟ در پايان معلم به كمك فراگيرندگان به تحليل و جمع بندي نظرات و تبيين مفهوم ))صفت(( در مقابل ))اسم(( مي پردازد.
براي تكليف شب از شاگردان مي خواهيم صفات موجود در داستان كوتاهي را كه به آن ها داده ايم پيدا كنند.